Gevoel en emoties..

Deze uitspraak kwam ik tegen in de nieuwsbrief van een door mij gewaardeerd paardenmens, Liesbeth Jorna. De uitspraak is van een ander door mij zeer gewaardeerd paardenmens, Mark Rashid.

In Paardenland bestaan net als in Mensen-met-kinderen-land, of wat voor ander land dan ook, verschillende stromingen. Ondanks grote verschillen is in Paardenland een stroming zeer zelden  helemaal goed, of helemaal fout.  Er is een grove verdeling te maken tussen stromingen die uitgaan van historie en traditie en stromingen die meer bezig zijn met bewustwording en nadenken over het hoe en waarom, rekening houdend met de specifieke eigenschappen en behoeftes van het paard als soort.

Ik ben niet zo van “we doen het zo, omdat we het altijd zo deden.” Ik ben meer van het nadenken over het hoe en waarom, de bewustwordingsstroming dus. Niet alleen in Paardenland trouwens. Ook in andere landen, zoals Mensen-met-kinderen-land. Het grappige is daarbij overigens, dat de ‘bewustwordingsstromingen’ over het algemeen wel lijken terug te grijpen naar de basis, nog van voordat historie en traditie begon, maar dat terzijde.

Waarom viel de quote van Mark Rashid me op, in de context van waar MZM Geestig mee bezig is? Waarschijnlijk, omdat ik denk/vind/voel, dat daar waar in de quote het woord  ‘paard’ staat, er net zo goed ‘baby’ had kunnen staan. Net als een paard, kiest een baby  zijn gedrag niet uit. Een zuigeling gedraagt zich naar hoe het zich voelt.

Gedrag dat als ouders als ongewenst ervaren wordt, kan wellicht onhandig voor of ongewenst door de ouders zijn. Maar is het dan ook automatisch slecht gedrag? Vanuit het perspectief van het kind, zijn natuur, zijn oorsprong, kan het zomaar zijn dat het gedrag helemaal nog zo slecht niet is. Niet altijd handig, wenselijk, fijn voor ouders. Maar slecht? Nee, dát niet.

In Paardenland heb ik heel veel geleerd over Emotional Fitness, kort gezegd: EF. Je EF is de graadmeter van hoe je in je velletje steekt. Ben je snel van de kook? Snel boos? Voel je je snel aangevallen? Lage EF. Kun je ondanks een moeilijke situatie, bloed onder je nagels vandaan, nog nadenken over het hoe en waarom, kijken naar je eigen aandeel? Je EF doet het goed!

Een goede EF opbouwen kun je leren. Het gaat dan over leren herkennen wanneer er emoties aangesproken worden die meer over jou zelf zeggen (je zere plek) dan over de situatie waar je je feitelijk in bevindt. Leren de hand in eigen boezem te steken, zonder de schuld/oorzaak etc. bij iets of iemand anders te leggen. Maar vooral het zoeken en kijken naar waarom er gebeurt wat er gebeurt. Waar komt het gedrag van je paard/kind vandaan. Voelen wat dat met je doet, om vervolgens je acties niet te laten bepalen door emoties. Dat wat je doet, of juist niet doet, afstemmen op de oorzaak van het gedrag en je daar goed bij voelen.

Heel erg moeilijk. Zeker als je een dag hebt dat je EF het vriespunt al nadert, kan er weinig voor nodig zijn om onder het nulpunt terecht te komen. Dat dan tegenover de dagen dat de sky the limit is en niets of niemand jouw EF wat aan kan doen. Idealiter is natuurlijk een prachtige, hoge, stabiele EF-lijn, zonder dalen, zonder vries-dagen. Maar dan woon je waarschijnlijk niet in Nederland en ben je de Dalai Lama.

Ik zou settelen voor herkenning van de mindere momenten, zodat er met de handelingen die per sé nodig zijn op dat moment rekening gehouden kan worden met de lage EF. Yoga is een fijne methode om je EF te trainen, evenals bijvoorbeeld Mindfullness. Verder is kennis over de behoeftes van een zuigeling, zijn natuur, zijn ‘programmering’ van grote hulp bij bewustwording.

Nou komt de clou. Als je zicht hebt op, voeling hebt met je eigen EF,  je EF zoveel mogelijk traint tot een redelijk, naar omstandigheden stabiel gebeuren en zorgt voor bewustwording bij jezelf over de behoeftes van een zuigeling, dan behoort het tot de mogelijkheden om óók als het gedrag van je baby onhandig, onwenselijk of zelfs echt niet fijn is, te kunnen kijken naar de oorsprong van het gedrag. Waarom doet je kind zoals het doet?  Een hoge(re) EF in combinatie met kennis is het recept om te snappen dat het kind het niet doet om jou te pesten. Dat het zijn eigen, natuurlijk geprogrammeerde reden heeft om te doen wat hij doet. In zijn perspectief is het niet slecht, maar goed! Het lukt een hoge(re) EF om het kind niet kwalijk te nemen dat het zich gedraagt zoals het zich gedraagt. Dat de zuigeling doet wat GOED is voor hem. Dat het zeker niet de bedoeling kan zijn,  om het te straffen omdat hij gedrag vertoont dat past bij hoe hij zich voelt.

Voorbeeldje? OK!
Er zijn diersoorten die vanaf dag 1 hun ouders niet nodig hebben. Die worden als ei bijvoorbeeld in een rietkraag gedumpt en redden zichzelf als ze uitgekomen zijn. Bij een mensenkind is dat anders. Een mensenkind wordt nogal hulpeloos geboren. En mensenkind heeft het nodig om na zijn geboorte nog een behoorlijke tijd heel dicht bij zijn ouders te zijn.
Natuurlijk slaap je graag ongestoord, minstens 8 uur per nacht.  Maar wat als je je er van bewust bent dat een baby geprogrammeerd is om bij zijn ouders in de buurt te zijn? Dat dat niet alleen overdag, maar ook ‘s nachts geldt? Dat dat essentieel is voor zijn welzijn, zowel fysiek als mentaal? Dan ‘straf’ je het niet door het op heel jonge leeftijd te ‘leren’ om in zijn eigen bedje op zijn eigen kamertje te slapen. Zeker niet om het huilen dat volgt, omdat er niet aan een belangrijke basisbehoefte voldaan wordt en de baby zich daar ongelukkig door voelt,   te bestempelen als ‘slecht gedrag’ wat afgeleerd moet worden met ‘5-minuten-theorieën’ of wat voor tip’s and tricks dan ook. Dan zorg je dat je als de wiedeweerga wat doet aan je eigen EF, zodat je je niet persoonlijk aangevallen voelt door de huilende baby. Je er niet boos van wordt, je niet benadeeld voelt. Dan zie je het gedrag dat je baby vertoont als gevolg van hoe hij zich voelt nooit meer als ‘slecht gedrag’. Dan herken je je dalende EF en pas je je actie daar op aan. Niet door de baby te willen her programmeren, maar door de oplossing bij en in jezelf te zoeken en door je kindje te geven wat hij nodig heeft: jouw nabijheid.